BİLİŞİM (SİBER) SUÇ

      Merhaba sevgili okurlarım,

Bu yazımda sizlere Dünya genelinde suç olarak adlandırılan bilişim suçlarını ve bilişim suçlarından kaynaklanan hukuki boyutları ve yaptırımlarından bahsedeceğim.

Bilişim suçlarının diğer bir adı Siber suçlar; Elektronik ortamda (bilgisayar, tablet, cep telefonu gibi) işlenen her suçu kapsamaktadır. Bu tür suçlarda elektronik cihazların işlenmesinde kullanılmış olabileceği gibi elektronik cihazlarınızda bir suçun hedefi  olabilir.

Bu nedenle Bilişim Suçları doğrudan bilgisayarı hedef alan suçlar ve bilgisayar ağları ve aygıtlarından faydalanarak işlenen suçlar olarak iki temel başlık altında ayrılmıştır. Bilgisayarı hedef alan suçlar olarak adlandırdığımız başlık içeriği bilgisayar virüsleri, hizmetten mahrum bırakma saldırıları, kötü amaç ile yazılım suçlarını oluştururken, bilgisayar ve diğer elektronik cihazlar ile işlenen suçlarda dolandırıcılık, kimlik hırsızlığı, kişisel bilgilerin çalınması vs. suçlarını oluşturur. Sizin başınıza gelmemiş olsa da muhakkak ki bir tanıdığınızın vasıtasıyla ya da günlük hayatınızda birçok kişiden duyabileceğiniz son zamanlarda yaygınlaşan ve gerçekten tehlike oluşturabilecek suç unsurlarıdır.

Siber suçlar yani bilişim suçları olarak bildiğimiz suçlar aslında çok büyük zarar verebiliyor olmalarına rağmen suç sanal bir ortamda işlendiği için bu zararlar görülememektedir. Bu zararların gözlenememesi sebebi ile zarar veren kişiler herhangi bir sorumluluk hissedememektedirler. Bilişim sektöründe meydana gelen marjinal faydası yüksek olmasına rağmen ortaya çıkan bilişim suçları kötü niyetli kişilere karşı koruma amacıyla yeni hukuki düzenlemeleri  beraberinde getirmiştir. Bilişim suçları, her suçun kendi alanına dair düzenlemeler getirmiştir. Bilişim suçları için; Türkiye'de ilk yasal metin, 765 sayılı TCK'na 1991 yılında eklenen ''bilgileri otomatik işleme tabi tutan sistem ibaresidir.'' Bilişim suçları ile ilgili en kapsamlı düzenleme 5237 sayılı TCK'da yer almaktadır. 

TCK'NIN 243. 244. ve 245. maddeleri bilişim suçları ile ilgili olarak üç madde halinde düzenlenmiştir.

(TCK 243. Madde): Bilişim Sistemine Girme Suçu: (1) Hukuka aykırı olarak giren ve orada kalmaya devam eden bir kimseye bir yıla kadar hapis cezası veya adli para cezası verilir. (2) 1. fıkrada tanımlanan fiillerin bedeli karşılığı yararlanılabilen sistemler hakkında işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranına kadar indirilir. (3) Bu fiiller sebebi ile sistemin içerdiği veriler yok olur veya değişirse altı aydan iki yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. 

Bilişim suçlarında genel kast yeterli olup, suçun faili herkes olabileceği gibi mağduru da olabilir. Bu kişiler gerçek veya tüzel kişiler olabilir.

(TCK 244. Madde): Sistemi Engelleme, Bozma, Verileri Yok Etme veya Değiştirme: (1) Bir bilişim sisteminin işleyişini engelleyen veya bozan, yok eden kişi bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

(2) Bir bilişim sistemindeki verileri bozan, yok eden, değiştiren veya erişimsiz kılan, sisteme veri yerleştiren var olan verileri başka yere gönderen kişi altı aydan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

(3)Bu fiillerin bir banka veya kredi kurumuna ya da bir kamu kurum veya kuruluşuna ait bilişim sistemi üzerinde işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır.

(4) Yukarıdaki fıkralarda tanımlanan fiillerin işlenmesi suretiyle kişinin kendisinin veya başkasının yararına haksız bir çıkar sağlamasının başka bir suç oluşturmaması halinde, iki yıldan altı yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adlî para cezasına hükmolunur. 

(TCK 245. Madde): Banka veya Kredi Kartlarının Kötüye Kullanılması: 

 (Değişik: 29/6/2005 – 5377/27 md.)

(1) Başkasına ait bir banka veya kredi kartını, her ne suretle olursa olsun ele geçiren veya elinde bulunduran kimse, kart sahibinin veya kartın kendisine verilmesi gereken kişinin rızası olmaksızın bunu kullanarak veya kullandırtarak kendisine veya başkasına yarar sağlarsa, üç yıldan altı yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.

(2) Başkalarına ait banka hesaplarıyla ilişkilendirilerek sahte banka veya kredi kartı üreten, satan, devreden, satın alan veya kabul eden kişi üç yıldan yedi yıla kadar hapis ve on bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.

(3) Sahte oluşturulan veya üzerinde sahtecilik yapılan bir banka veya kredi kartını kullanmak suretiyle kendisine veya başkasına yarar sağlayan kişi, fiil daha ağır cezayı gerektiren başka bir suç oluşturmadığı takdirde, dört yıldan sekiz yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.

(4) Birinci fıkrada yer alan suçun;

a) Haklarında ayrılık kararı verilmemiş eşlerden birinin,

b) Üstsoy veya altsoyunun veya bu derecede kayın hısımlarından birinin veya evlat edinen veya evlâtlığın,

c) Aynı konutta beraber yaşayan kardeşlerden birinin,

Zararına olarak işlenmesi hâlinde, ilgili akraba hakkında cezaya hükmolunmaz.

(5) (Ek: 6/12/2006 – 5560/11 md.) Birinci fıkra kapsamına giren fiillerle ilgili olarak bu Kanunun

malvarlığına karşı suçlara ilişkin etkin pişmanlık hükümleri uygulanır.

(TCK 245/A Madde): Yasak Cihaz veya Programlar :

(Ek: 24/3/2016-6698/30 md.)

 (1) Bir cihazın, bilgisayar programının, şifrenin veya sair güvenlik kodunun; münhasıran bu Bölümde yer alan suçlar ile bilişim sistemlerinin araç olarak kullanılması suretiyle işlenebilen diğer suçların işlenmesi için yapılması veya oluşturulması durumunda, bunları imal eden, ithal eden, sevk eden, nakleden, depolayan, kabul eden, satan, satışa arz eden, satın alan, başkalarına veren veya bulunduran kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.

 

   Bilişim suçlarının tamamı şikayete bağlı değildir. Bazı suçlar şikayete bağlı olmadan ihbar üzerine de Cumhuriyet Başsavcılığının kendisinin soruşturması ile oluşabilir. Fakat; söz konusu suç için şikayet öngörülmüş ise şikayet süresi geçmeden derhal şikayet edilmesi uygun olur. 

Suç türü için şikayet öngörülmemiş ise yine şikayet formatında bir dilekçeyle Cumhuriyet Başsavcılığına veya Siber Suçlarla Mücadele Şube Müdürlüklerine ihbarda bulunulabilir, suç duyurusu yapılabilir veya bu ihbar sözlü şekilde yapılabilir.

     Bilişim suçları için;

*Cumhuriyet savcılıklarına

*Emniyet veya jandarma karakollarına 

*Siber Suçlar Şube Müdürlüğüne

*CIMER ile şikayette bulunabilirsiniz.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                              Herhangi bir şekilde şikayeti gerçekleştirdiniz diyelim. Cumhuriyet Başsavcılığı ya da diğer kurumlar yolu ile şikayetten sonra ki süreç nasıl ilerliyor biraz da buna bakalım istedim. 

Şikayeti  yaptıktan sonra savcılık adli yardım sürecini başlatır. Dosya soruşturma aşamasında ise C. Savcısı dosya için delilleri emniyet aracılığıyla toplamaya başlar. Siber suçlar zor soruşturmalar olarak bilinir genellikle. Araştırma vs. gibi süreçlerinde, mesela herhangi bir sosyal platform üzerinden yazılı olarak  hakarete uğradığınız bu suçun kanıtlanabilmesi için o an hızlı davranarak hemen  o konuşmanın ekran görüntüsünü almış olmak elinizde bir kanıt olmasına yardımcı olur. Aksi takdirde hakaret eden kişi o mesajı silebilir, kaldırabilir. İkinci bir kanıt araştırmasıda bilgisayarın, telefonun veya dijital materyallerin incelenmesidir. Bu gibi durumlarda C. Savcısı ilk olarak Sulh Ceza Hakimliğinden izin alarak şüphelinin telefon, bilgisayar vb. dijital materyallerinin  incelemelerini yaptırabilir. 

Ve, siber suçlar ile karşı karşıya kaldığınızda e-noter aracılığıyla internet ortamında bulunan veriyi noter onaylı hale getirebilirsiniz. Örneğin siz suç duyurusunda bulundunuz peki sürecin kaç gün, ay, yıl ilerleyeceğini merak ediyorsunuz. İlk olarak suç duyurusu yapıldıktan sonra şüpheli, polis ya da savcı tarafından 1 hafta ya da 1 ay içerisinde ifadeye çağırır. Bu durum yoğunluğa göre değişiklik gösterebiliyor tabii. İfade sonrası savcılık delilleri toplar ve bu deliller doğrultusunda  KYOK ( Kovuşturmaya yer olmadığına dair karar diğer bir adıyla takipsizlik kararı) ya da iddianame hazırlar. Suç duyurusunun ne zaman sonuçlanacağı hakkında kesin bir süre vermek doğru değildir,  şikayet  dosyalarına sıra ile bakıldığından dolayı çeşitli kriterlere bağlı olarak minimum 1 ay maksimum 1 yıl içerisinde şikayete konu olan suç duyurusuna bir cevap gelir.  Bilişim suçlarında davanın sonuçlanması 300 veya 390 gün aralığında sonuçlanabilir. Adalet Bakanlığının belirlemiş olduğu bir süreçte söz konusudur. 

Yani sonuç olarak demem o ki size atılan, gönderilen her mesaj içeriğindeki bağlantıya, önünüze çıkan her görsele veya bağlantı içeriklerine tıklamadan bir kaç kez düşünerek hareket edin, ne olur ne olmaz bir bakmışsınız bir sabah siber suçlardan aranan bir şüpheli, ya da mağdur olmuşsunuz. :)

Bir sonraki yazımda görüşmek üzere öptüm.